کد مطلب:27860 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:122

احادیث منزلت












از جمله شكوهمندترین عناوینی كه پیامبر خدا با آن از علی علیه السلام یاد كرده است، «همسانی» و «همبریِ» مولاعلیه السلام با ایشان در امر رهبری است. این گونه احادیث، در قلم و بیان عالمان و محدّثان، به اقتضای صراحت كلام پیامبرصلی الله علیه وآله، به «احادیث منزلت» مشهورند. پیامبر خدا این جایگاه بلندِ مولاعلیه السلام را با عبارات مختلف، طرح نموده است، از جمله با عبارت:

تو برای من، به منزله هارون برای موسی هستی، جز آن كه پیامبری پس از من نیست.

پیامبرصلی الله علیه وآله این حقیقت را بارهای بار در میان مردم بیان كرد و بدین گونه، «همسانی علی علیه السلام با خویش در رهبری» را در پیش دیدها نهاد و به تاریخ سپرد.

از جمله مواردی كه این كلام معجزگون، درباره مولاعلیه السلام آشكارا بیان شده، روزهای پیش از نبرد تبوك است. پیامبرصلی الله علیه وآله در شرایطی بس سخت و در هم شكننده، سپاهی گران را سامان داد و با آهنگ نبرد با رومیان، از مدینه بیرون آمد. تبوك، دورترین نقطه ای بود كه پیامبر خدا، برای نبرد، بدان جا مسافرت می كرد.

در آن روزگار، جریان نفاق، در مدینة الرسول، شكل گرفته بود. این جریان، با نهایت كینه توزی و مخفی كاری، در اندیشه ضربه زدن بر پیكر جامعه نوپای اسلامی بود. پیامبرصلی الله علیه وآله نگران از فتنه انگیزی منافقان و كینه توزان در مدّت سفر طولانی خود، علی علیه السلام را به عنوان «سرپرست اهل بیت و گروه مهاجر و... » برای حراست از مدینه، در مدینه گذاشت.

فتنه انگیزان كه تمام نقشه های خود را با بودن علی علیه السلام در مدینه نقش بر آب می دیدند، شایعه ای ساختند و پراكندند كه پیامبرصلی الله علیه وآله از همراهی علی علیه السلام با او، ناخرسند بوده و از این رو علی علیه السلام را همراه نبرده است.

اكنون، شیر بیشه نبرد و قهرمان بی بدیل صحنه های رزم، آماج اتّهام بود. مولاعلیه السلام به محضر پیامبر خدا شتافت تا پرده از توطئه بردارد. پیامبرصلی الله علیه وآله در نهایت صمیمیّت و با بیانی كه نشانگر عظمت مولاعلیه السلام در نزدش بود، فرمود:

ای برادر من! به جای خود باز گرد كه مدینه، جز با من یا تو، سامان نمی یابد. تو، جانشین من در خاندان و هجرتگاه و قومم هستی. آیا خشنود نمی شوی كه برای من، به منزله هارون برای موسی باشی، جز آن كه پیامبری پس از من نیست؟

پیامبرصلی الله علیه وآله با صراحت، همه مناصب خود را، جز منصب نبوّت، برای مولاعلیه السلام رقم زد و عملاً علی علیه السلام را ادامه دهنده راه و تداوم بخش مسئولیّت والای خویش در زعامت امّت و مرجعیّت فكری مردم معرّفی نمود.

در برخی از نقل ها آمده است كه پیامبرصلی الله علیه وآله پیش از این جمله صریحاً فرمود:

مردمان را، امام و امیری لازم است؛ من امامم و تو امیر.[1].









    1. ر. ك:ص 141 (احادیث منزلت).